Kanun Teklifi, TBMM Başkanlığı'na sunuldu: Fahiş fiyat artışı ve stokçuluk yapana ceza yağacak

Ticaret Bakanlığı'nın fahiş fiyatla ve stokçulukla mücadelesinde yeni bir uygulama daha devreye giriyor.

Fahiş fiyat artışı ve stokçuluk; haksız kazanca, fiyat artışına ve piyasadaki rekabetin bozulmasına neden oluyor.

Fahiş fiyat artışının etkin denetlenmesi ve tespit edildiğinde uygulanacak cezaların caydırıcı oranda artırılması gündemdeydi.

Bu kapsamda marketlerde satılan ürünlerin ambalajları üzerine tavsiye fiyatlarının yazılması da gündemdeydi.

Fahiş fiyat artışı ve stokçuluk cezalarının artırılmasını kapsayan Türk Ticaret Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında kanun teklifi'nin, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı'na sunulduğu bildirildi.

Kanun teklifi Meclis'te

İlgili kanun teklifi, bu aşamada Meclis'te değerlendirilecek.

Kanun teklifi ile birlikte, lisanslı depoculuk ücret tarifesinin üzerinde veya tarifede yer almayan hizmetler için ücret talep ve tahsil eden, ürün teslimi sırasında mevzuata aykırı şekilde ürün miktarından kesinti yapan işletmelere 200 bin liradan 1 milyon liraya kadar idari para cezası kesilecek.

İdari para cezalarının verilmesini gerektiren aykırılığın bir takvim yılı içinde tekrarı halinde her bir tekrar için bir önceki cezanın iki katı idari para cezası uygulanacak.

Kooperatiflerin ana sözleşmelerini intibak ettirmeleri için öngörülen süre 2 yıl daha uzatılıyor.

Ürün ihtisas borsasının veya takas merkezi olarak yetkilendirilen kuruluşun takas işlemlerinde mali sorumluluğu, tesis edecekleri limitler dahilinde ve alınacak teminatlar ile garanti fonu varlıklarıyla sınırlı olacak.

Fahiş fiyatlarla ilgili taslaktaki son rötuşlar

Fahiş fiyat artışları ve stokçulukla mücadele amacıyla Türk Ticaret Kanunu'nda yapılması planlanan değişiklikler, tbmm Başkanlığına sunuldu.

Çalışmayı Cumhurbaşkanı Erdoğan duyurmuştu

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Irak ziyaretinden dönüş yolunda uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada, konuya ilişkin değerlendirmede bulunarak şu ifadeleri kullanmıştı:

Gerekli tedbirler için ilgili bakanlıklarımız şu anda çalışmalarını yapıyorlar. Kısa süre içinde somut birtakım adımlarla enflasyonu da artıran bu fahiş fiyatlara karşı mücadelemiz kesinlikle gerçekleşecektir. Ambalajların üzerine fiyatlarının yazılması konusu da düşünülebilir. Burada taviz veremeyiz, üzerine gideceğiz. Milletimizin fahiş fiyat yükünün altında ezilmesine asla müsaade etmeyeceğiz. Bunu kim yaparsa yapsın bedelini fazlasıyla ödeyecek.

Cezalar arttırılıyor

Teklifte, fahiş fiyat artışı için öngörülen cezanın tutarı 100 bin liradan 1 milyon liraya kadar artırılması öngörüldü.

23 maddeden oluşuyor

AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler'in verdiği bilgiye göre, Türk Ticaret Kanunu ile bazı kanunlarda değişiklik yapılması hakkında kanun teklifi yürütme ve yürürlülük dahil 23 maddeden oluşuyor.

Fahiş fiyat artışı cezası: 100,000 TL'den 1 milyon TL'ye çıkıyor

Düzenleme ile fahiş fiyat artışı için öngörülen ceza tutarı 100,000 TL'den 1 milyon TL'ye kadar artırılacak.

Stokçuluğun cezası: 1 milyon TL'den 12 milyon TL'ye yükseliyor

Stokçuluk için öngörülen ceza tutarı ise her bir aykırılık için 1 milyon TL'den 12 milyon TL'ye kadar yükseltilecek.

Bir takvim yılı içinde en az üç defa stokçuluk yapana idari para cezası

Ayrıca, bir takvim yılı içinde en az üç defa stokçuluk yaptığı tespit edilen ve idari para cezası uygulanan üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler yedi güne kadar kapatma cezası ile karşılaşacak.

Soruşturmala sürelerinin uzamaması sağlanacak

Yasada ayrıca Rekabet Kurumu tarafından yürütülen soruşturmala sürelerinin uzamasının önüne geçilmesini amaçlayan düzenlemeler de bulunuyor.

Fahiş fiyat ve stokçuluk cezalarının artırılmasını da içeren kanun teklifinin içeriği

AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan düzenlemeyle Kooperatifler Kanunu'nda değişikliğe gidiliyor.

Buna göre, kooperatif ve üst kuruluşları yönetim kurulu üyelerinin, kooperatifin ticaret sicili kayıtlarını, finansal tablolarını, yönetim kurulu yıllık faaliyet raporlarını, genel kurul toplantı evrakını, ortaklarının kimlik, iletişim, pay ve ödemelerine ilişkin bilgilerini Kooperatif Bilgi Sistemi'ne (KOOPBİS) aktarmaya yönelik geçiş sürecinin tamamlanamadığının tespit edilmesi halinde ticaret bakanlığınca birer yıl olmak üzere iki defa daha süre uzatımı yapılabilecek.

Bu süre sona erinceye kadar kooperatif ve üst kuruluşlarının yönetim kurulu üyeleri ve memurları hakkında KOOPBİS yükümlülüğüne aykırı davranmalarına yönelik hükümler uygulanmayacak. Bu düzenleme, 26 Nisan 2024 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

Kooperatiflerin ana sözleşmeleri 2 yıl daha uzatılıyor

Kooperatiflerin ana sözleşmelerini intibak ettirmeleri için öngörülen süre, 2 yıl daha uzatılıyor.

Teklifle, Anayasa Mahkemesinin kararı doğrultusunda Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'unda değişikliğe gidiliyor. Buna göre, Kanun'un ekinde yer alan cetvellerde yer alan kadro unvanlarıyla sınırlı olmak kaydıyla dolu kadrolarda derece değişikliği ile boş kadrolarda sınıf, unvan ve derece değişiklikleri Rekabet Kurulu kararıyla yapılacak.

Rekabet Kurulu, başlattığı soruşturmaları, soruşturmaya başlanması kararının verildiği tarihten itibaren 15 gün içinde ilgili taraflara bildirecek. Kurul, bu bildirim yazısı ile birlikte iddiaların türü ve niteliği hakkında yeterli bilgiyi ilgili taraflara gönderecek. Böylece hem tarafların daha etkin savunma yapabilmesine olanak sağlanması hem de soruşturma süreçlerinin daha seri ilerlemesi amaçlanıyor.

Taraflara yazılı savunmalarını soruşturma raporunun tebliğinden itibaren 30 gün içinde Kurula göndermeleri tebliğ edilecek. Haklı gerekçeler sunulması halinde bu süre bir kereye mahsus olmak üzere ve en çok bir katına kadar uzatılabilecek. Soruşturmayı yürütmekle görevlendirilenler, gelen yazılı savunmalar sonucunda soruşturma raporundaki görüşlerinde bir değişiklik olması halinde 15 gün içinde yazılı görüşlerini tüm Kurul üyeleri ile ilgili taraflara bildirecek. Taraflar 30 gün içinde bu görüşe cevap verebilecek.

Ürün ihtisas borsaları

Teklifle, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu'nda değişiklik öngörülüyor.

Buna göre, ürün senetleri ve alivre sözleşmelere ilişkin işlemlerde, devir ile bedelin ödenmesi, alıcı ve satıcının diğer yükümlülüklerinin ürün ihtisas borsalarında alım satımına aracılık edenlerce veya takas ve saklama hizmeti aldıkları kuruluşlarca yerine getirilmesi, alım satımın tescili ve alım satıma ilişkin diğer hususlar yasa ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak ürün ihtisas borsası tarafından yürütülecek.

Ürün ihtisas borsasının veya ürün ihtisas borsası tarafından takas merkezi olarak yetkilendirilen kuruluşun takas işlemlerinde mali sorumluluğu, tesis edecekleri limitler dahilinde ve alınacak teminatlar ile garanti fonu varlıklarıyla sınırlı olacak.

Ürün ihtisas borsalarında gerçekleştirilen işlemlerden doğan yükümlülüklerin yerine getirilmesini sağlamak ve zararların tazmini için alınacak teminatların ve oluşturulabilecek garanti fonunun kuruluşu, işletimi, kullanımı ve katılımcılarına ilişkin usul ve esaslar, ticaret bakanlığı'nca çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek. Düzenlenen teminatlar ve garanti fonundaki varlıklar tevdi amaçları dışında kullanılamayacak, üçüncü kişilere devredilemeyecek, kamu alacakları için olsa dahi haczedilemeyecek, rehin edilemeyecek, iflas masasına dahil edilemeyecek ve üzerlerine ihtiyati tedbir konulamayacak.

Ürün senetleri ve alivre sözleşmelerin ürün ihtisas borsalarında alım satımına aracılık edilmesine, aracıların yetkilendirilmesi ile bu yetkinin askıya alınması ve iptaline, aracıların gözetim ve denetimine, ürün senetleri ve alivre sözleşmeler üzerindeki aracılık hizmetlerine dair diğer işlemlere müşterinin verdiği yetkiye bağlı olarak müşteri hesaplarındaki nakit alacak bakiyelerinin nemalandırılmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlık ve Sermaye Piyasası Kurulu'nun birlikte çıkaracağı yönetmeliklerle düzenlenecek.

Kapalı pazar yerlerinin kullanımında tahsis usulü

Yasa teklifiyle, Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da da değişiklik yapılması öngörülüyor.

Düzenlemeye göre, kapalı pazar yerlerindeki satış yerleri ve diğer yerlerin, pazarcılara yüksek fiyatlarla kiralanmasına neden olan sınırlı ayni hak yöntemiyle kiralama usulü kaldırılıyor. Pazar yerlerinde bulunan satış yerleri yalnızca tahsis usulüyle kullandırılarak pazarcıların maliyetlerinin azaltılması amaçlanıyor.

Teklifle, kapalı pazar yerlerindeki satış yerlerinin sınırlı ayni hak yöntemiyle pazarcılık mesleğinden olmayan diğer kişilere verilmesi sonucu pazarcıların maliyetlerinin artmasının önüne geçilmesi hedefleniyor.

3 Mayıs 2024'ten önce kapalı pazar yerlerinde tesis edilen sınırlı ayni haklar ve kiracılık hakları, bu hakların kullanımı için öngörülen sürenin sonuna kadar geçerli olacak.