Merkez Bankası, zorunlu karşılık uygulamasında değişikliğe gitti

TCMB, zorunlu karşılık oranlarında değişiklik yaptı. Yapılan değişiklikle birlikte döviz mevduatına uygulanan zorunlu karşılık oranları yükseltildi.

Türkiye Cumhuriyet merkez bankası'nın (TCMB) zorunlu karşılık uygulamasında değişiklik kararı resmi gazete'de yayımlandı.

Zorunlu karşılık oranları artırıldı

Buna göre döviz mevduatına uygulanan zorunlu karşılık oranları artırıldı.

Vadesiz ve 1 aya kadar vadeli döviz hesapları için zorunlu karşılık oranı yüzde 29; 3 ay, 6 ay ve 1 yıla kadar vadeli döviz hesabı zorunlu karşılık oranı yüzde 25; 1 yıl ve daha uzun vadeli döviz hesabı zorunlu karşılık oranı yüzde 19 oldu.

Merkez Bankası, bankaların menkul kıymet tesisi uygulamasında da değişiklik yaptı. Değişikliğe göre, vadesi gelen kur korumalı mevduat hesaplarını standart TL mevduata dönüştürme hedefi getirildi.Bu konudaki kriterleri tutturamayan bankalar ek menkul kıymet tesisine mecbur olacak.

Yapılan düzenlemelerle TL mevduatlar artarken, kur korumalı hesaplardan TL mevduata geçiş sağlanarak KKM'nin azaltılması gözetiliyor. Böylece TL vadeli mevduat hesapları desteklenerek makro finansal istikrarın güçlendirilmesine katkı sağlanması amaçlanıyor.

Bu kapsamda, merkez bankası'nca kur koruma desteği sağlanan hesaplardan TL hesaplara geçiş ve belli oranda kur korumalı hesapların yenilenmesinin hedeflenmesine, kur koruması bulunmayan TL payı seviyesinde artış hedefine geçildi.

Merkez Bankası, zorunlu karşılık uygulamasında değişikliğe gitti
Kararlarla ilgili merkez bankası'ndan açıklama

Alınan yeni kararlarla ilgili merkez bankası'ndan yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı:

"Para Politikası Kurulu'nun 20 Temmuz 2023 tarihli kararında makro finansal istikrarı güçlendirecek ve piyasa mekanizmalarının işlevselliğini artıracak sadeleşme sürecinin kademeli olarak devam edeceği ifade edilmiştir.

Sadeleşme süreci kapsamında yabancı para mevduattan kur korumalı mevduata dönüşüm hedefi uygulamasına ve TL payına göre menkul kıymet tesis ve zorunlu karşılık uygulamasına son verilmiştir.

Yapılan düzenlemelerle türk lirası mevduatlar artarken, kur korumalı hesaplardan türk lirası mevduata geçiş sağlanarak kur korumalı mevduatın azaltılması gözetilmektedir.

Böylece, türk lirası vadeli mevduat desteklenerek makro finansal istikrarın güçlendirilmesine katkı sağlanması amaçlanmaktadır.

Bu kapsamda, merkez bankasınca kur koruma desteği sağlanan hesaplardan türk lirası hesaplara geçiş ve kur korumalı hesapların belli oranda yenilenmesinin hedeflenmesine,

Kur koruması bulunmayan türk lirası payı seviyesinde artış hedefine geçilmesine, karar verilmiştir.

Sadeleşme süreci ve kur korumalı mevduatın türk lirası mevduata geçişine ilişkin adımlar Para Politikası Kurulu'nun ilan ettiği ilkeler doğrultusunda devam edecektir.

Kamuoyunun bilgisine sunulur."

Zorunlu karşılık oranı nedir

Zorunlu karşılık oranı; Mevduat kabul eden bankaların bu mevduatlara karşılık olarak tcmb’de bulundurmak zorunda oldukları mevduatların oranıdır ve bu oran tcmb tarafından kararlaştırılır. Zorunlu karşılıklar para politikasını uygulama aracı olarak kullanılabilir.

Eğer bankalar atıl rezervlere sahip değilse, zorunlu karşılık oranı artırıldığında bankalar verdikleri kredileri geri çağırırlar ve bu durum para arzının azalmasına neden olur.

Zorunlu karşılık oranı düşürüldüğünde ise zorunlu karşılıkların bir kısmı kullanılabilir rezerv şekline dönüşür, bu da bankaların kredi tabanını artırır. Bankaların kredi tabanın genişlemesi de para arzının artmasına neden olur.

Zorunlu karşılık oranının artırılması daralmacı para politikasına, oranın azaltılması ise genişlemeci para politikasına işaret eder.