Başıboş sokak hayvanı sorunu: Türkiye yüksek riskli ülkeler arasında

Yaklaşık 8 milyon sahipsiz hayvanın varlığının tahmin edildiği Türkiye, CDC'nin 'yüksek riskli ülkeler' listesine eklendi. Bu durum, akıllara Batı'daki uygulamaları getirdi.

Türkiye'de sokakları adeta saran sahipsiz hayvanlar, vatandaşlar için tehlike saçmaya devam ediyor.

Özellikle başıboş sokak köpeği sorununun giderek daha yaygın hale geldiği ülkemizde yaşanan yaralanmalar ve can kayıpları, yetkililerin ivedilikle harekete geçmesi gerektiğinin altını çiziyor.

Dikkat çeken sahipsiz hayvan sayısı

Dünya Sağlık Örgütü verileri, dünya nüfusunun yüzde 10'u kadar sahipsiz hayvanın bulunduğunu söylüyor.

Bu tahmine göre Türkiye'de 8 milyon civarında sahipsiz hayvan varlığı söz konusu.

Türkiye yüksek riskli ülkeler listesinde

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'nin (cdc) yayınladığı listeye göre, Türkiye, "köpek kuduzu açısından yüksek riskli ülkeler" listesinde yer alıyor.

10 Nisan 2023 tarihinde güncellenen listeye eklenen notta şöyle denildi:

cdc, yüksek riskli köpek kuduzunun olduğu ülkelerden köpek ithalatını geçici olarak askıya alma kararını 31 Temmuz 2024'e kadar uzattı.

Karar, köpeklerin son 6 ay içinde yüksek riskli bir ülkede bulunması halinde, kuduz riski yüksek olmayan ülkelerden gelen köpekleri de kapsıyor.

ABD ve Avrupa'daki uygulama: Sokak değil barınak

cdc ayrıca yüksek risk grubunda olmasa bile, bu ülkelerden getirilen köpeklerin kuduza karşı aşılanmasını "şiddetle" tavsiye ediyor.

sahipsiz hayvanlar sorununa ilişkin çeşitli ülkelerde farklı uygulamalar var. ABD ve Avrupa'daki ülkelerin çoğunda "sahipsiz" olarak tanımlanan hayvanlar sokakta değil, barınaklarda tutuluyor.

Hollanda'da sokak hayvanları toplanıyor

Hollanda, 19. yüzyılda köpek vergisiyle, zaten çok sayıda sokak köpeği olan sokaklar ise sahiplerinin vergi nedeniyle terk ettiği yeni köpeklerle tanıştı. Bu durum sokaklardaki köpek sayısını artırınca hareket geçen hayvan hakları savunucuları, 1864 Hollanda Hayvanları Koruma Derneği'ni kurdu.

Derneğin o günden bu yana yaptığı girişimlerle sokak hayvanları toplanıyor, kısırlaştırılıyor ve üremelerinin önüne geçiliyor. Hollanda'da petshop'larda satılan hayvanlar büyük vergilere tabi tutuluyor.

Bu ülkedeki barınak hayvanları düzenli aşılanarak hastalık kapmaları ve yaymaları da engelleniyor.

İngiltere'de izlenen yöntem

İngiltere'de Hayvan Evsizliği Endeksi'ne göre 1,1 milyon sokak hayvanı olduğu tahmin edilirken bunun yalnızca 67 binini köpekler oluşturuyor. Ülkede sokak hayvanlarıyla ilgili çalışmalar yürüten Mavi Haç verilerine göre, İngiltere'de her yıl sokaklardan 100 bin köpek toplanıyor.

Yerel belediyelerin elinde olan sokak hayvanı yönetimi kapsamında, bir köpek sokaktan alındıktan sonra barınaklara yerleştiriliyor, hastalığı varsa tedavi ediliyor. Köpeğin bulunduğu bölgedeki otoritelere, bulunan köpekle ilgili bilgi verilirken sokak hayvanlarına yönelik dernek ve vakıflar da bilgilendiriliyor.

Bulunan köpekler 1 hafta içinde sahibi tarafından alınmaz, başka bir kişi, kurum ya da dernek tarafından sahiplenilmezse uyutuluyor. ABD'de ise bu süre eyaletlere göre değişse de sonucu yine İngiltere'deki gibi oluyor.

Türkiye'nin olduğu risk listesindeki diğer bazı ülkeler

Afganistan
Burundi
Eritre
Hindistan
Moritanya
Nepal
Filipinler
Güney Afrika
Tunus
Birleşik Arap Emirlikleri
Zimbabve